- 23 lis 2010, o 11:39
#745
Łuszczyca (Psoriasis vulgaris)
prof. dr hab. n. med. Waldemar Placek
dr n. med. Franciszka Protas-Drozd
Łuszczyca jest przewlekłą, nawrotową, trwającą całe życie chorobą o różnym przebiegu. Choroba występuje u obu płci z prawie równą częstością, dotyczy również dzieci. Występowanie łuszczycy w różnych częściach świata waha się od 0,1 do 3% (1).
Etiologia łuszczycy pozostaje wciąż niewyjaśniona, pomimo że prawie od 2000 lat znane są jej objawy (1). Niewątpliwą rolę w powstawaniu tej choroby odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe.
Łuszczyca jest schorzeniem uwarunkowanym genetycznie. Potwierdzają to obserwacje rodzin w których występuje łuszczyca. Stwierdzono, że jeśli oboje rodziców cierpi na tę chorobę to prawdopodobieństwo zachorowania dziecka wzrasta do około 70%. Dalszych dowodów na dziedziczność łuszczycy dostarczyły badania bliźniąt jednojajowych. Wykazano, że wskaźniki zgodności w tej grupie badanych wynoszą 2 na 3 pary (2) lub 72% spośród 71 par (7), są znamiennie wyższe niż wśród bliźniąt dwujajowych.
U chorych na łuszczycę częściej niż u osób zdrowych, obserwowano zaburzenia chromosomalne – wysoką (7,3%) obecność komórek aneuploidalnych, chromosomy nadliczbowe lub brakujące, uszkodzenia struktury chromosomów (0,8%) i chromatyd (0,5%), delecje (0,3%) i fragmenty acentryczne (0,5%) (5). Wykazano związek między łuszczycą a antygenami leukocytów ludzkich HLA (11), chociaż istota tej zależności nie jest jasna. Liczni autorzy dowodzą, że wspomniany związek dotyczy antygenów determinowanych przez locus B układu HLA i obejmuje przynajmniej dwa geny tego obszaru (13). Sposób dziedziczenia łuszczycy jest różnorodny. Jeżeli geny „łuszczycowe” lokowane są w pozycji trans, rodzeństwo dotknięte chorobą może posiadać identyczne HLA. W tych rodzinach, gdy każde z rodziców posiada tylko jeden gen powiązany z łuszczycą, schorzenie u potomstwa nie rozwija się. Natomiast pozycja cis genów warunkuje, że tylko jeden haplotyp może być powiązany z łuszczycą, a identyczność HLA może wykazywać tylko 50% rodzeństwa posiadającego ten haplotyp. Z kolei pozycje trans i cis, występujące z jednakową częstotliwością powodują, że 75% dotkniętych łuszczycą par rodzeństwa będzie miało HLA identyczne (10). Stwierdzono statystycznie częstsze występowanie niektórych antygenów zgodności tkankowej klasy I i II (jak HLA-Cw6, B17, B13, Bw57, Dr7) w populacji chorych na łuszczycę. Na podstawie badań genetycznych wyróżnia się dwa typy łuszczycy: typ I i II (4). Typ I jest związany z dziedziczeniem autosomalnym dominującym o 60% penetracji genu, tzw. typ młodzieńczy z obecnością antygenu HLA-Cw6 w około 85%, ale także z B13 i B57, które występują z rozmaitą częstością.
Na podstawie badań molekularnych DNA, które są bardziej swoiste i czułe, typ I łuszczycy związany jest często z haplotypem HLA-DQA1*0201 i HLA-DQB1*0303 i HLADR1*0701/2. Ta postać łuszczycy charakteryzuje się rozległymi często wysiewnymi zmianami, nie stwierdza się natomiast łuszczycy krostkowej. Typ II łuszczycy ujawnia się między 50 a 70 rokiem życia, antygen HLA-Cw6 obecny jest tylko u 15% chorych tej grupy. Pewna ale słabsza korelacja istnieje z antygenami HLA-Cw2 i B27. Antygen HLA-B27 jest charakterystyczny dla łuszczycy stawowej, szczególnie w połączeniu ze spondyloarthrosis.
W łuszczycy pewną rolę odgrywa układ nerwowy. Stres psychiczny i niepokój mogą powodować wysiew zmian chorobowych. Za związkiem z układem nerwowym przemawia wykazanie zwiększonej liczby receptorów dla substancji P-neuropeptydu wytwarzanego w nerwach czuciowych skóry.
Czynnikami wywołującymi wysiewy łuszczycy są zakażenia bakteryjne lub wirusowe górnych dróg oddechowych (3).Najlepiej poznane są pirogenne egzotoksyny paciorkowców typu A, B, C. Zmiany łuszczycowe mogą być też prowokowane przez antygeny drożdżakowe. Białka bakteryjne, drożdżakowe lub wirusowe mogą działać na układ immulogiczny chorych na łuszczycę jako superantygeny, powodując masywną migrację do skóry silnie pobudzonych limfocytów mających określony łańcuch BV. Cytokiny tych pobudzonych nieswoiście limfocytów powodują stymulację keratynocytów i proliferację łuszczycową (3).
Nadmierne picie alkoholu jest częstą przyczyną nawrotów tej choroby. Również niektóre leki mogą prowokować wystąpienie łuszczycy (beta blokery, lit, inhibitory konwertazy angiotensynowej, cymetydyna, niesterydowe leki p/zapalne ).
Kliniczne ujawnienie łuszczycy wynika przede wszystkim z zaburzeń keratynizacji i funkcji granulocytów wielojądrzastych obojętnochłonnych oraz defektu błon.
Wyrazem nieprawidłowego dojrzewania keratynocytów w łuszczycy są typowe cechy histologiczne polegające na akantozie (pogrubienie warstwy kolczystej), agranulozie (braku warstwy kolczystej) i parakeratozie (obecność resztkowych jąder w warstwie rogowej).
Parakeratoza jest następstwem przyśpieszonego i niepełnego rogowacenia, czego wyrazem jest pojawienie się w warstwie kolczystej inwolukryny (markera terminalnej keratynizacji). W łuszczycy występuje łagodna proliferacja naskórka i polega na 8-krotnym skróceniu czasu trwania cyklu komórkowego.
Dla wczesnych postaci łuszczycy charakterystyczna jest wzmożona angiogeneza. Nowo utworzone naczynia są kręte, rozszerzone, wykazują pogrubienie śródbłonków i wzmożony przepływ krwi. Pod wpływem czynników angiogennych dochodzi do zwiększenia przepuszczalności naczyń włosowatych, w obrębie których powstają drobne otworki „gaps”, umożliwiające przechodzenie komórek zapalnych do skóry. Szczególnym zjawiskiem wyróżniającym łuszczycę od innych dermatoz zapalnych z towarzyszącą proliferacją naskórka jest przenikanie komórek zapalnych do naskórka wyłącznie przez zniszczoną błonę podstawną u szczytu wydłużonych brodawek oraz gromadzenie się leukocytów w warstwie rogowej. Wynika to z chemotaktycznych właściwości, ze wzmożoną produkcją leukotrienu LTB4 oraz innych metabolitów kwasu arachidonowego, aktywacją składowych dopełniacza, głównie C5a, a także z obecnością dużych ilości IL-8 (6).........
Zanim rzuci sie hasło że cos jest sciemą moze nalezy zapoznac sie z dostepną literaturą i badaniami klinicznymi przeprowadzonymi od wieków na tysiacach pacjetów
prof. dr hab. n. med. Waldemar Placek
dr n. med. Franciszka Protas-Drozd
Łuszczyca jest przewlekłą, nawrotową, trwającą całe życie chorobą o różnym przebiegu. Choroba występuje u obu płci z prawie równą częstością, dotyczy również dzieci. Występowanie łuszczycy w różnych częściach świata waha się od 0,1 do 3% (1).
Etiologia łuszczycy pozostaje wciąż niewyjaśniona, pomimo że prawie od 2000 lat znane są jej objawy (1). Niewątpliwą rolę w powstawaniu tej choroby odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe.
Łuszczyca jest schorzeniem uwarunkowanym genetycznie. Potwierdzają to obserwacje rodzin w których występuje łuszczyca. Stwierdzono, że jeśli oboje rodziców cierpi na tę chorobę to prawdopodobieństwo zachorowania dziecka wzrasta do około 70%. Dalszych dowodów na dziedziczność łuszczycy dostarczyły badania bliźniąt jednojajowych. Wykazano, że wskaźniki zgodności w tej grupie badanych wynoszą 2 na 3 pary (2) lub 72% spośród 71 par (7), są znamiennie wyższe niż wśród bliźniąt dwujajowych.
U chorych na łuszczycę częściej niż u osób zdrowych, obserwowano zaburzenia chromosomalne – wysoką (7,3%) obecność komórek aneuploidalnych, chromosomy nadliczbowe lub brakujące, uszkodzenia struktury chromosomów (0,8%) i chromatyd (0,5%), delecje (0,3%) i fragmenty acentryczne (0,5%) (5). Wykazano związek między łuszczycą a antygenami leukocytów ludzkich HLA (11), chociaż istota tej zależności nie jest jasna. Liczni autorzy dowodzą, że wspomniany związek dotyczy antygenów determinowanych przez locus B układu HLA i obejmuje przynajmniej dwa geny tego obszaru (13). Sposób dziedziczenia łuszczycy jest różnorodny. Jeżeli geny „łuszczycowe” lokowane są w pozycji trans, rodzeństwo dotknięte chorobą może posiadać identyczne HLA. W tych rodzinach, gdy każde z rodziców posiada tylko jeden gen powiązany z łuszczycą, schorzenie u potomstwa nie rozwija się. Natomiast pozycja cis genów warunkuje, że tylko jeden haplotyp może być powiązany z łuszczycą, a identyczność HLA może wykazywać tylko 50% rodzeństwa posiadającego ten haplotyp. Z kolei pozycje trans i cis, występujące z jednakową częstotliwością powodują, że 75% dotkniętych łuszczycą par rodzeństwa będzie miało HLA identyczne (10). Stwierdzono statystycznie częstsze występowanie niektórych antygenów zgodności tkankowej klasy I i II (jak HLA-Cw6, B17, B13, Bw57, Dr7) w populacji chorych na łuszczycę. Na podstawie badań genetycznych wyróżnia się dwa typy łuszczycy: typ I i II (4). Typ I jest związany z dziedziczeniem autosomalnym dominującym o 60% penetracji genu, tzw. typ młodzieńczy z obecnością antygenu HLA-Cw6 w około 85%, ale także z B13 i B57, które występują z rozmaitą częstością.
Na podstawie badań molekularnych DNA, które są bardziej swoiste i czułe, typ I łuszczycy związany jest często z haplotypem HLA-DQA1*0201 i HLA-DQB1*0303 i HLADR1*0701/2. Ta postać łuszczycy charakteryzuje się rozległymi często wysiewnymi zmianami, nie stwierdza się natomiast łuszczycy krostkowej. Typ II łuszczycy ujawnia się między 50 a 70 rokiem życia, antygen HLA-Cw6 obecny jest tylko u 15% chorych tej grupy. Pewna ale słabsza korelacja istnieje z antygenami HLA-Cw2 i B27. Antygen HLA-B27 jest charakterystyczny dla łuszczycy stawowej, szczególnie w połączeniu ze spondyloarthrosis.
W łuszczycy pewną rolę odgrywa układ nerwowy. Stres psychiczny i niepokój mogą powodować wysiew zmian chorobowych. Za związkiem z układem nerwowym przemawia wykazanie zwiększonej liczby receptorów dla substancji P-neuropeptydu wytwarzanego w nerwach czuciowych skóry.
Czynnikami wywołującymi wysiewy łuszczycy są zakażenia bakteryjne lub wirusowe górnych dróg oddechowych (3).Najlepiej poznane są pirogenne egzotoksyny paciorkowców typu A, B, C. Zmiany łuszczycowe mogą być też prowokowane przez antygeny drożdżakowe. Białka bakteryjne, drożdżakowe lub wirusowe mogą działać na układ immulogiczny chorych na łuszczycę jako superantygeny, powodując masywną migrację do skóry silnie pobudzonych limfocytów mających określony łańcuch BV. Cytokiny tych pobudzonych nieswoiście limfocytów powodują stymulację keratynocytów i proliferację łuszczycową (3).
Nadmierne picie alkoholu jest częstą przyczyną nawrotów tej choroby. Również niektóre leki mogą prowokować wystąpienie łuszczycy (beta blokery, lit, inhibitory konwertazy angiotensynowej, cymetydyna, niesterydowe leki p/zapalne ).
Kliniczne ujawnienie łuszczycy wynika przede wszystkim z zaburzeń keratynizacji i funkcji granulocytów wielojądrzastych obojętnochłonnych oraz defektu błon.
Wyrazem nieprawidłowego dojrzewania keratynocytów w łuszczycy są typowe cechy histologiczne polegające na akantozie (pogrubienie warstwy kolczystej), agranulozie (braku warstwy kolczystej) i parakeratozie (obecność resztkowych jąder w warstwie rogowej).
Parakeratoza jest następstwem przyśpieszonego i niepełnego rogowacenia, czego wyrazem jest pojawienie się w warstwie kolczystej inwolukryny (markera terminalnej keratynizacji). W łuszczycy występuje łagodna proliferacja naskórka i polega na 8-krotnym skróceniu czasu trwania cyklu komórkowego.
Dla wczesnych postaci łuszczycy charakterystyczna jest wzmożona angiogeneza. Nowo utworzone naczynia są kręte, rozszerzone, wykazują pogrubienie śródbłonków i wzmożony przepływ krwi. Pod wpływem czynników angiogennych dochodzi do zwiększenia przepuszczalności naczyń włosowatych, w obrębie których powstają drobne otworki „gaps”, umożliwiające przechodzenie komórek zapalnych do skóry. Szczególnym zjawiskiem wyróżniającym łuszczycę od innych dermatoz zapalnych z towarzyszącą proliferacją naskórka jest przenikanie komórek zapalnych do naskórka wyłącznie przez zniszczoną błonę podstawną u szczytu wydłużonych brodawek oraz gromadzenie się leukocytów w warstwie rogowej. Wynika to z chemotaktycznych właściwości, ze wzmożoną produkcją leukotrienu LTB4 oraz innych metabolitów kwasu arachidonowego, aktywacją składowych dopełniacza, głównie C5a, a także z obecnością dużych ilości IL-8 (6).........
Zanim rzuci sie hasło że cos jest sciemą moze nalezy zapoznac sie z dostepną literaturą i badaniami klinicznymi przeprowadzonymi od wieków na tysiacach pacjetów
